Αγκινάρα

 

Η  Αγκινάρα,  ένα από τα πιο αγαπητά λαχανικά των χωρών της Μεσογείου είναι γνωστη από πολύ παλιά, καθώς εθεωρείτο  αφ’ ενός ένα  λαχανικό με πολλά θρεπτικά συστατικά και αφ’ετερου  πίστευαν ότι  προσέφερε πολλά οφέλη στην υγεία.

Βοτανικά ανήκει στην οικογένεια των Asteraceae, και στο γένος Cynara.  Το επιστημονικό όνομα είναι : Cynara scolymus.

Αγκινάρα και υγεία
Η Αγκινάρα έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και είναι  πλούσια πηγή διαιτητικών  φυτικών ινών. Παρέχει  5,4g  φυτικές ίνες ανά 100g.  Οι φυτικές ίνες βοηθούν στον έλεγχο  της δυσκοιλιότητας & συμβάλλουν στη μείωση της «κακής»  LDL χοληστερόλης  (δεσμεύοντας την στο έντερο). Επίσης υπάρχουν διάφορες θετικές αναφορές , σχετικά με την συμβολή τους στην πρόληψη  ορισμένων μορφών καρκίνου (κυρίως για τον  καρκίνο του παχέος εντέρου), καθώς  εμποδίζουν την απορρόφηση  ορισμένων τοξικών ουσιών από τα  τρόφιμα

Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι πικρές ουσίες κυναρίνη  και  οι σεσκιτερπενικές λακτόνες, που βρίσκονται στο εκχύλισμα  της  αγκινάρας  ενδέχεται  να  μειώνουν την  συνολική χοληστερόλη, μέσω αναστολής  της σύνθεσής της  και  επίσης μέσω  αύξησης  της αποβολής της στη χολή.
Η αγκινάρα περιέχει τις βιοδραστικές  ουσίες  απιγενίνη και  λουτεολίνη. Φαίνεται επίσης να έχει  θετική επίδραση στα  ευεργετικά    μπιφιτοβακτήρια (bifitogenic  bacteria) του εντέρου
Το εκχύλισμα των φύλλων αγκινάρας  είναι  χρήσιμο  για ασθενείς με λειτουργική δυσπεψία  και μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα του   συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (ΣΕ) [ IBS (irritable bowel syndrome)].
Η φρέσκια αγκινάρα, είναι  πλούσια πηγή  βιταμινών,  του συμπλέγματος Β , όπως  είναι η νιασίνη, η βιταμίνη Β-6 (πυριδοξίνη), η θειαμίνη, και παντοθενικό οξύ που είναι απαραίτητες, για την καλή  κυτταρική   λειτουργία.
Πρέπει να υπογραμμισθεί, ότι η φρέσκια αγκινάρα είναι μια εξαιρετική πηγή φυλλικού οξέος. Παρέχει περίπου 68 mcg ανά 100 γραμμάρια (17% της συνιστώμενης ημερήσιας  παροχής). Το φυλλικό οξύ δρα ως συν-παράγοντας με ένζυμα που εμπλέκονται στη σύνθεση του DNA. Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα σωστά  επίπεδα φυλλικού οξέος στη διατροφή κατά την περίοδο πριν από τη σύλληψη και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης  βοηθούν στην πρόληψη πιθανών ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα στο νεογέννητο μωρό.

Περιέχει επίσης  την αντιοξειδωτική  βιταμίνη-C. Τα 100g, παρέχουν περίπου το 20% της συνιστώμενης ημερήσιας παροχής. Η τακτική κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C,  βοηθά το σώμα να αναπτύξει  αντίσταση κατά των μολυσματικών παραγόντων και να παρεμποδίζει την επίδραση των βλαβερών  ελεύθερων ριζών .
Η αγκινάρα είναι πηγή και της  βιταμίνης Κ. Παρέχει περίπου το 12% της ΣΗΠ. Η βιταμίνη Κ συμβάλλει στην υγεία των οστών, προωθώντας  την οστεοβλαστική διαδικασία.  Αναφέρεται επίσης ότι η βιταμίνης Κ, μπορεί να συμβάλλει στην προστασία των νευρώνων του  εγκέφαλου από φθορές. Έτσι πιθανόν να παίζει θετικό ρόλο σε διάφορες  εκφυλιστικές ασθένειες.
Είναι επίσης καλή πηγή αντιοξειδωτικών, όπως  της  σιλυμαρίνης,  του  καφεϊκού  και του φερουλικού οξέος, τα οποία βοηθούν τον οργανισμό , προστατεύοντας  τον, από τις βλαβερές επιπτώσεις των ελευθέρων  ριζών.  (Έχει αναφερθεί ότι η σιλυμαρίνη είναι ευεργετική και για λειτουργίες του ήπατος). Εκτός από τα παραπάνω αντιοξειδωτικά, περιέχει  επαρκή επίπεδα  αντιοξειδωτικών  φλαβονοειδών ενώσεων,  όπως  β-καροτένιο, λουτεΐνη και ζεαξανθίνη.
Η αγκινάρα είναι επίσης,  πλούσια πηγή μετάλλων όπως ο χαλκός, το ασβέστιο,  το κάλιο, ο σίδηρος, το μαγγάνιο και ο φώσφορος. Το κάλιο είναι ένα σημαντικό συστατικό των κυττάρων και των σωματικών υγρών, που βοηθά στον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού και στην φροντίδα της αρτηριακής πίεσης , συμβάλλοντας στην αποβολή της περίσσειας  του νατρίου.
Το μαγγάνιο χρησιμοποιείται από το σώμα ως συν-παράγοντας  του αντιοξειδωτικού ενζύμου, δισμουτάση του υπεροξειδίου. Ο σίδηρος απαιτείται για σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων, όπως επίσης και ο χαλκός.

 

Μέση Διατροφική Ανάλυση 100g Φρέσκιας Αγκινάρας  (Cynara scolymus)
(Πηγή : USDA National Nutrient data base)
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ	ΤΙΜΗ	% ΤΗΣ ΣΗΠ
ΕΝΕΡΓΕΙΑ	47ckal	2%
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ	10,51g	8%
ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ	3,27g	6%
ΟΛΙΚΑ ΛΙΠΑΡΑ	0.15g	0,50%
ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ	5,4g	14%
ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
ΦΥΛΛΙΚΟ ΟΞΥ	68μg	17%
ΝΙΑΣΙΝΗ	1.046 mg	6.5%
ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟ ΟΞΥ	0,338 mg	7%
ΠΥΡΙΔΟΞΙΝΗ	0.116 mg	9%
ΡΙΒΟΦΛΑΒΙΝΗ	0.066 mg	5%
ΘΕΙΑΜΙΝΗ	0.072 mg	6%
ΒΙΤΑΜΙΝΗ C	11.7 mg	20%
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Α	13IU	0,50%
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Ε	0.19 mg	1%
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Κ	14,8 μg	12%
ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ
ΝΑΤΡΙΟ	94 mg	6%
ΚΑΛΙΟ	370 mg	8%
ΜΕΤΑΛΛΑ
ΑΣΒΕΣΤΙΟ	44 mg	4%
ΧΑΛΚΟΣ	0,321 mg	27%
ΣΙΔΗΡΟΣ	1,28 mg	16%
ΜΑΓΝΗΣΙΟ	60 mg	15%
ΦΟΣΦΩΡΟΣ	90 mg	13%
ΣΕΛΗΝΙΟ	0,2 μg	< 0,5%
ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΣ	0,49 mg	4,50%
ΦΥΤΟΧΗΜΙΚΑ
β-ΚΑΡΟΤΕΝΙΟ	8 μg
ΛΟΥΤΕΙΝΗ – ΖΕΑΞΑΝΘΙΝΗ	464 μg

Οι αγκινάρες αποτελούν το κύριο συστατικό πολλών φαγητών , όπου χρησιμοποιούνται αυτούσιες. Μπορούν όμως να γίνουν γεμιστές, να καταναλωθούν αναμεμιγμένες και με άλλα λαχανικά ή να χρησιμοποιηθούν σε σαλάτες.
Σε χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας , όπως στο Βιετνάμ, το εκχύλισμα της αγκινάρας είναι ένα δημοφιλές ρόφημα.
Είναι καλύτερα να καταναλώνονται  όσο είναι φρέσκιες, αλλά μπορούν να διατηρηθούν για λίγες μέρες στο ψυγείο, αν είναι καλά κλεισμένες σε σκεύος  για τρόφιμα ή σε σακούλα για τρόφιμα      

Το άρθρο αυτό είναι μόνο ενημερωτικό. Δεν έχει σχέση με συστάσεις για κατανάλωση. Για οποιαδήποτε εξειδικευμένη ή εξατομικευμένη πληροφορία, συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον διαιτολόγο σας

ΠΗΓΕΣ :

1. Rolf Gebhardt, «Inhibition of Cholesterol Biosynthesis in Primary Cultured Rat Hepatocytes by Artichoke (Cynara scolymus L.) Extracts1», JPET September 1, 1998 vol. 2 Arzneimittelforschung. 2000 Mar;50(3):260-5.
2. Englisch W, Beckers C, Unkauf M, Ruepp M, Zinserling,  «Efficacy of Artichoke dry extract in patients with hyperlipoproteinemia» V.86 no. 3 1122-1128 ^ Cesar G. Fraga. “Plant Phenolics and Human Health– Biochemistry, Nutrition and Pharmacology” . Wiley. p.9
3. Costabile A, Kolida S, Klinder A, Gietl E, Bäuerlein M, Frohberg C, Landschütze V, Gibson GR “A double-blind, placebo-controlled, cross-over study to establish the ‘bifidogenic’ effect of a very-long-chain inulin extracted from globe artichoke (Cynara scolymus) in healthy human subjects.” Br J Nutr. 2010 Oct;104(7):1007-17
4. Holtmann G., Adam B., Haag S., Collet W., Grünewald E., Windeck T.,”Efficacy of artichoke leaf extract in the treatment of patients with functional dyspepsia: A six-week placebo-controlled, double-blind, multicentre trial.” Alimentary Pharmacology and Therapeutics 2003 18:11-12 (1099-1105)
5. Bundy R., Walker A.F., Middleton R.W., Marakis G., Booth J.C.L. “Artichoke leaf extract reduces symptoms of irritable bowel syndrome and improves quality of life in otherwise healthy volunteers suffering from concomitant dyspepsia: A subset analysis” Journal of Alternative and Complementary Medicine 2004 10:4 (667-669)
6. Walker A.F., Middleton R.W., Petrowicz O. “Artichoke leaf extract reduces symptoms of irritable bowel syndrome in a post-marketing surveillance study” Phytotherapy Research 2001 15:1 (58-61)
7. USDA Data base