Σοκολάτα & υγεία

Συντάχθηκε απο τον/την webgf στην κατηγορία 25/03/12. Δημοσιεύτηκε στις Μονογραφίες & Αφιερώματα

Ο κύριος λόγος που η σοκολάτα είναι τόσο δημοφιλής, είναι φυσικά η γεύση της. Επειδή είναι πλούσια σε λίπη και θερμίδες, η κατανάλωσή της αποτελεί συχνά ένοχη απόλαυση. Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όμως. Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν ότι η σοκολάτα- υπό προϋποθέσεις- μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά για την υγεία μας.
Οι θετικές επιπτώσεις στην υγεία σχετίζονται κυρίως με την παρουσία αντιοξειδωτικών ουσιών στη σοκολάτα, όπως οι φαινόλες, οι κατεχίνες και τα φλαβονοειδή (Vinson et al., 2006). Η μαύρη σοκολάτα είναι πλούσια σε φαινόλες, οι οποίες κάνουν καλό στο κυκλοφοριακό, μειώνοντας την αρτηριακή πίεση (webMD).

Τύπος Σοκολάτας	Φαινόλες (mg/100g)	Φλαβονοειδή (mg/100g)
Μαύρη Σοκολάτα	578.64 mg	28.30 mg
Σοκολάτα Γάλακτος	160.46 mg	13.48 mg
Λευκή Σοκολάτα	126.39 mg	7.70 mg

Πίνακας 1: Περιεκτικότητα σε φαινόλες και φλαβονοειδή για τη μαύρη, λευκή και σοκολάτα γάλακτος

Οι φαινόλες δρουν εμποδίζοντας την εναπόθεση αθηρωματικής πλάκας στα τοιχώματα των αρτηριών, καθώς και την οξείδωση της LDL (της λεγόμενης “κακής” χοληστερίνης). Μακροπρόθεσμα, τα χαμηλά επίπεδα LDL σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο κυκλοφοριακών προβλημάτων υγείας. Από την άλλη, έχει παρατηρηθεί πως η κατανάλωση γάλακτος μαζί με το κακάο (πχ. στη σοκολάτα γάλακτος) αντισταθμίζει τη θετική δράση των φαινολών (Serafini et al. 2003). Επίσης, η δράση των αντιοξειδωτικών μετριάζεται σημαντικά σε σοκολάτες που έχουν υποστεί αλκαλική κατεργασία κατά τη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας (μέθοδος γνωστή ως “Ολλανδική” κατεργασία) (Cleveland Clinic website).
Τα λιπίδια της σοκολάτας αποτελούνται κατά το ένα τρίτο από ελαϊκό οξύ (μονοακόρεστο), ένα τρίτο στεατικό οξύ (κορεσμένο), και ένα τρίτο από παλμιτικό οξύ (κορεσμένο). Σε αντίθεση με πολλά άλλα κορεσμένα λίπη, το στεατικό οξύ δεν αυξάνει τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης στην κυκλοφορία του αίματος (Cleveland Clinic website, Yale- New Haven Hospital website). Η κατανάλωση σχετικά μεγάλες ποσότητες μαύρης σοκολάτας και κακάο δεν φαίνεται να αυξάνει τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης. Γενικά οι μικρές ποσότητες μαύρης σοκολάτας συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής (CBS website, Janszky 2009).
Επιπλέον, μελέτη του 2004 έδειξε πως η μακροχρόνια κατανάλωση μαύρης σοκολάτας, πλούσιας σε κακαόμαζα, οδήγησε σε αύξηση της HDL χοληστερόλης (γνωστής και ως “καλής” χοληστερόλης) (Mursu et al., 2004). Άλλες πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι μια δίαιτα πλούσια σε κακάο, συμβάλλει στην καταπολέμηση της συμπτωμάτων της ημικρανίας (Cady & Durham, 2010).
Κι ενώ οι αφροδισιακές της ιδιότητες δεν έχουν αποδειχθεί και αποτελούν μάλλον μύθο, η σοκολάτα ενδέχεται να έχει ευεργετική επίδραση και σε τομείς εκτός του κυκλοφοριακού συστήματος. Πρόσφατες μελέτες επικεντρώνονται στη θεωρία πως η σοκολάτα μπορεί να έχει νευροπροστατευτικές ιδιότητες. Να συμβάλλει δηλαδή στην προστασία και τη βελτίωση λειτουργιών όπως η μνήμη και η νοημοσύνη μας. Η εταιρεία Mars, μια από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές σοκολατοβιομηχανίες, χρηματοδοτεί μελέτες προς αυτή την κατεύθυνση, με την ελπίδα να αποδείξει πως συστατικά της σοκολάτας όπως τα φλαβονοειδή μπορούν να αποτελέσουν λειτουργικά τρόφιμα (Nutra Ingredients website).
Πάντως, από τα θετικά της σοκολάτας, η γεύση ίσως να εξακολουθεί να είναι το πιο σημαντικό. Όσον αφορά την καθημερινή διατροφή μας, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως- ανεξάρτητα από τις πιθανές ιδιότητες της- η σοκολάτα αποτελεί ιδιαίτερα πλούσια πηγή θερμίδων. Γι αυτό το λόγο, η κατανάλωσή της πρέπει πάντα να γίνεται με μέτρο.

Βιβλιογραφία
1.   Cady, R. and Durham, P. “Cocoa-enriched diets enhance expression of phosphatases and decrease expression of inflammatory molecules in trigeminal ganglion neurons” Brain Research 1/29/2010
2.   Cleveland Clinic website   http://my.clevelandclinic.org/heart/prevention/nutrition/chocolate.aspx
3.   CBS website: http://www.cbsnews.com/stories/2004/08/30/health/main639325.shtml
4.   Janszky, I.; Mukamal, K. J.; Ljung, R.; Ahnve, S.; Ahlbom, A.; Hallqvist, J. (2009). “Wiley 10.1111/j.1365-2796.2009.02088.x”. Journal of Internal Medicine 266 (3): 248–257.
5.   Mursu, J., Voutilainen, S., Nurmi, T., Rissanen, T., Virtanen, J., & Kaikkonen, J.,Salonen, J. (2004). “Dark chocolate consumption increases HDL cholesterol concentration and chocolate fatty acids may inhibit lipid peroxidation in healthy humans”. Free Radical Biology & Medicine 37 (9): 1351–1359
6.   Nutra Ingredients website: http://www.nutraingredients.com/Industry/Cocoa-flavonols-emerging-as-functional-food-ingredients
7.   Serafini, M.; Bugianesi, R.; Maiani, G.; Valtuena, S.; De Santis, S.; Crozier, A. (2003). “Plasma antioxidants from chocolate”. Nature 424 (6952): 1013.
8.   Yale- New Haven Hospital website: http://www.ynhh.org/about-us/chocolate.aspx?source=/nutrition/advisor/chocolate.html
9.   Vinson, J A., Proch, J., Bose, P., Muchler, S., Taffera, P., Shuta, D., Samman, N. and Agbor G. A. (2006) “Chocolate is a powerful ex vivo and in vivo antioxidant, an antiatherosclerotic agent in an animal model, and a significant contributor to antioxidants in the European and American Diets.” J Agric Food Chem 54(21):8071-6.
10.   WebMD website: http://www.webmd.com/diet/news/20030827/dark-chocolate-is-healthy-chocolate