Σουσάμι : Λίγη ιστορία

Το σουσάμι, θεωρείται ένα από τα πρώτα φυτά που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος τόσο για τους σπόρους του όσο και για προϊόντα των σπόρων (για παράδειγμα αλεσμένοι σπόροι, σησαμέλαιο κλπ )

Η λέξη σουσάμι (σησάμι), προέρχεται από την αραβική λέξη simsim, Αναφέρεται ότι η Κοπτική ονομασία ήταν semsem, και η Αιγυπτιακή semsent (το τελευταίο αναφέρεται στον Πάπυρο Ebers, ένα μακρύ κατάλογο με αρχαία βότανα και μπαχαρικά, που ανακαλύφθηκε από τον διάσημο Γερμανό αιγυπτιολόγο, Ebers) .

Στην αρχαία Ελλάδα ονομαζόταν σέσαμον, και στα λατινικά λεγόταν sesamus .Το σουσάμι ήταν γνωστό και χρησιμοποιούταν από πολλούς λαούς της Μεσογείου και της Ασίας. Έτσι το συναντάμε στην Εβραϊκή γλώσσα σαν sumsum και στην Αραμαϊκή ως shūmshĕmā. Στην ύστερη Βαβυλωνιακή ιστορία αναφέρεται ως shawash-shammu, ενώ στην ιστορία των Ασσυρίων καταγράφεται ως shamash -shammū

Η πιο παλιά αναφορά στην χρήση των σπόρων του σουσαμιού, προέρχεται από ένα μύθο των Ασσυρίων, όπου αναφέρεται ότι οι θεοί ήπιαν κρασί από σουσάμι, την νύχτα που προηγήθηκε της δημιουργίας της Γής

Η επιστημονική ονομασία είναι Sesamum indicum, (indicum σημαίνει ότι προέρχεται από την Ινδία).

Το Sesamum indicum καταγεται απο την Ανατολική Ινδία. Η χρήση του χρονολογείται από το 3000 π.Χ. Υπάρχουν όμως αναφορές, που υποστηρίζουν, ότι οι κινέζοι το χρησιμοποιούσαν από παλιότερα από το 6000π.Χ . Το σησαμέλαιο ήταν για τους κινέζους μέσο φωτισμού , αλλά επίσης βοηθητική ύλη για την παρασκευή του μελανιού τους

Το σουσάμι αναφέρεται στους ινδουιστικούς θρύλους και δοξασίες. Ο μύθος λέει ότι ήταν σύμβολο της αθανασίας και το σησαμέλαιο το θεωρούσαν ως το πιο ευοίωνο έλαιο μετά το γκι. Το χρησιμοποιούσαν σε ινδουιστικές τελετές και προσευχές.

Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι και οι Βαβυλώνιοι γνώριζαν την καλλιέργεια του σησαμιού (1750 π.Χ.), καθώς και το παστέλι. Σησάμι έχει βρεθεί στο τάφο του Τουταγχαμών (14ος αιώνας π.Χ.) και στο ακρωτήρι της θήρας (καταστράφηκε από σεισμό το 1628 π.Χ.). Ο Μάρκο Πόλο επίσης αναφέρει ότι το 1298 μ.Χ. οι Πέρσες χρησιμοποιούσαν το σησάμι και τα προϊόντα του για τροφή, για μασάζ, σε γιατροσόφια, ως φωτιστικό λάδι και σε καλλυντικά.

Στην αρχαία Ελλάδα το σουσάμι χρησιμοποιείται ως τροφή, αλλά και για την παραγωγή φαρμάκων. Ο Ιπποκράτης τονίζει την υψηλή διαιτητική του αξία, ενώ ο Γαληνός το χρησιμοποιεί ως φάρμακο. Ως τροφή, ήταν πολύ διαδεδομένο στην αρχαία ελληνική κουζίνα. Ο Αθηναίος, στους “Δειπνοσοφιστές”, θεωρεί το σουσάμι ως μια από τις βασικές τροφές των αρχαίων Ελλήνων. Στην “Ειρήνη”, ο Αριστοφάνης αναφέρει μια από τις χρήσεις του σουσαμιού, γνωστή μέχρι τις μέρες μας : “Η κότα ψήθηκε. Το παστέλι του σουσαμιού ζυμώθηκε”. Στις “Βατραχομυομαχίες” αναφέρεται το σουσαμότυρο, προφανώς ένα μίγμα τυριού και ταχινιού. Η σησαμίς, ένα μίγμα σουσαμιού και μελιού (είδος χαλβά ) προσφερόταν στους γάμους, ενώ το κνήκον παρασκευαζόταν από αλευρωμένο γάλα και γαρνίρονταν με μέλι και σουσάμι.

Το σουσάμι έφτασε στην Αμερική από αφρικανούς σκλάβους , που το ονόμαζαν benne seeds. Στην Αμερική έγινε πολύ δημοφιλές συστατικό διάφορων φαγητών κυρίως σε πιάτα της κουζίνας του Νότου

Με τα χρόνια οι σπόροι καταξιώθηκαν σαν πρώτη ύλη για την παραγωγή δοαφόρων τροφίμων, καθώς και για την παραγωγή ελαίου. Το σησαμέλαιο είναι το κύριο διαιτητικό λιπαρό, που χρησιμοποιείται στην κουζίνα της Εγγύς και Άπω Ανατολής.

Υπάρχουν επίσης πολλές άγριες ποικιλίες του φυτού (του γένους Sesamun), κατάγονται από περιοχές τις Αφρικής που βρίσκονται νότια από την Σαχάρα.

ΠΗΓΕΣ

1. Raghav Ram, David Catlin, Juan Romero, and Craig Cowley (1990).. Purdue University.
2. Dorothea Bedigian(Editor) (2010). Sesame: The genus Sesamum. CRC Press. ISBN 978-0849335389.
3. http://whfoods.org
4. http://www.sesame.gr