17 Μαΐου: Παγκόσμια ημέρα υπέρτασης

17 Μαΐου : Ας ξανασκεφτούμε  την Αρτηριακή μας Πίεση

Από το 2006, η  World Hypertension League (WHL), έχει αφιερώσει  την 17η  Μαΐου κάθε έτους ως Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης (Word Hypertension Day :WHD)

Η World Hypertension League είναι η  ομπρέλα  για  85 αντίστοιχες επιστημονικές ενώσεις, από διάφορες χώρες. Η πρωτοβουλία να ορισθεί  μια παγκόσμια ημέρα για την Υπέρταση γεννήθηκε από την ανάγκη  να αυξηθεί η ενημέρωση και, συνεπώς, και η γνώση σχετικά με αυτή τη σιωπηλή νόσο. Αυτό ήταν ιδιαίτερα σημαντικό λόγω της έλλειψης των κατάλληλων γνώσεων μεταξύ των υπερτασικών ασθενών.

Με αυτή την ευκαιρία, ας θυμηθούμε, τι είναι η Αρτηριακή Πίεση και γιατί πρέπει να μας απασχολεί.

–    Αρτηριακή πίεση ονομάζεται η δύναμη που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών, καθώς κυκλοφορεί με πίεση μέσα στο σώμα μας. Η αρτηριακή πίεση δεν είναι σταθερή και είναι φυσιολογικό να παρουσιάζει διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας.

–    Μικρή και μεγάλη πίεση ..ή Τι είναι η συστολική και τι η διαστολική πίεση;
Η αρτηριακή πίεση μετριέται σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου (mmHg) και  με δύο αριθμούς π.χ. 130/90. Ο μεγαλύτερος αριθμός είναι η συστολική πίεση που είναι γνωστή ως «μεγάλη» και ο μικρότερος η διαστολική που είναι γνωστή ως «μικρή» πίεση. Συστολική είναι η πίεση που ασκείται  στις αρτηρίες όταν η καρδιά συσπάται για να προωθήσει το αίμα μέσω των αρτηριών της προς τα όργανα του σώματος και διαστολική όταν η καρδιά χαλαρώνει για να δεχθεί νέο αίμα.

–    Γιατί αυξάνεται η πίεση;
Είναι απολύτως φυσιολογικό να αυξομειώνεται η πίεση. Συνήθως η πίεση είναι υψηλότερη κατά τη διάρκεια της ημέρας από αυτή της νύχτας, μετά από γυμναστική, κατά τη διάρκεια συναισθηματικής φόρτισης, στο απότομο κρύο, με ορισμένα φαγητά ή ροφήματα ή όταν καπνίζουμε. Όλα αυτά μπορεί να είναι οι αιτίες για κάποιες στιγμιαίες ή περιοδικές αυξομειώσεις της πίεσής μας.

Ο όρος «υψηλή πίεση» ή «υπέρταση» χρησιμοποιείται μόνο για να χαρακτηριστεί η πίεση που παραμένει διαρκώς σε υψηλότερα επίπεδα από τα φυσιολογικά και συνήθως δεν είναι γνωστής αιτιολογίας, αλλά μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες όπως:

•    Παχυσαρκία
•    Λανθασμένη διατροφή
•    Κάπνισμα
•    Έλλειψη άσκησης
•    Κληρονομικότητα
•    Υψηλή κατανάλωση αλκοόλ
•    Άγχος/συναισθηματική φόρτιση

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την υπέρταση;
Η υπέρταση είναι ένας από τους συχνότερους και σημαντικότερους παράγοντες που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο τόσο για εγκεφαλικό επεισόδιο όσο και για έμφραγμα. Η υπέρταση αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για καρδιακή ανεπάρκεια, αιφνίδιο θάνατο, νεφρική βλάβη, απόφραξη των αρτηριών των ποδιών κ.ά.
Για κάθε 20mmHg αύξησης της συστολικής πίεσης ή 10mmHg αύξησης της διαστολικής διπλασιάζεται ο κίνδυνος θανάτου από εγκεφαλικό ή έμφραγμα. Φυσικά, ο κίνδυνος για καρδιαγγειακό νόσημα δεν εξαρτάται μόνο από το επίπεδο της αρτηριακής πίεσης, αλλά και από την παρουσία άλλων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου όπως δυσλιπιδαιμία, κάπνισμα, διαβήτης, παχυσαρκία.

Και πώς αντιμετωπίζεται;
Η θεραπεία της υπέρτασης είναι συνήθως συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και τρόπου ζωής και διατροφής.
Η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να λαμβάνεται πάντα μετά από σύμφωνη γνώμη γιατρού. Η λήψη ή η διακοπή φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή είναι λάθος και μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Σήμερα υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό υπερτασικών ατόμων το οποίο δεν γνωρίζει ότι πάσχει από αρτηριακή υπέρταση, καθώς η υπέρταση δεν εμφανίζει πάντα συμπτώματα.
Όσον αφορά στον τρόπο ζωής και τη διατροφή, οι ακόλουθες οδηγίες συμβάλλουν στη φροντίδα της αρτηριακής πίεσης:

•    Προσπαθήστε να διατηρείτε ένα φυσιολογικό βάρος.
•    Μη βάζετε επιπλέον αλάτι στα φαγητά και περιορίστε την κατανάλωση έτοιμων φαγητών, γιατί συνήθως περιέχουν πολύ αλάτι.
•    Αυξήστε την πρόσληψη καλίου τρώγοντας φρούτα, λαχανικά, ψάρια και τρόφιμα εμπλουτισμένα σε κάλιο.
•    Διαβάστε τις ετικέτες των τροφίμων που αγοράζετε για να μάθετε την περιεκτικότητα σε αλάτι (μπορεί να αναφέρεται η περιεκτικότητα σε Νάτριο).
•    Μην ξεπερνάτε το όριο στην κατανάλωση αλκοόλ (όχι πάνω από 2-3 ποτηράκια κρασί την ημέρα για τους άνδρες και 1-2 ποτηράκια για τις γυναίκες).
•    Ασχοληθείτε με κάποια ήπια μορφή άσκησης. Μην κάνετε όμως γυμναστική με μεγάλα βάρη, γιατί έτσι αυξάνεται απότομα η πίεση. Συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας.
•    Περιορίστε το κάπνισμα και, αν μπορείτε, κόψτε το.
•    Προσπαθήστε να αποβάλετε το άγχος και να ασχοληθείτε με δραστηριότητες που σας χαλαρώνουν.

–    Μην ξεχνάτε ότι:
Το κάλιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που υπάρχει σε τρόφιμα της καθημερινής μας διατροφής και βοηθάει τον οργανισμό να αποβάλλει το υπερβάλλον αλάτι. Δεν αποθηκεύεται στο σώμα μας, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η καθημερινή του πρόσληψη.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Το παραπάνω άρθρο είναι μόνον ενημερωτικό. Εάν διαπιστώσετε ότι έχετε υπέρταση, εάν παράλληλα πάσχετε και από άλλο νόσημα ή εάν χρειάζεσθε περισσότερες ή πιο εξειδικευμένες πληροφορίες απευθυνθείτε οπωσδήποτε στον γιατρό σας. Επίσης, εξατομικεύστε τις οδηγίες διατροφής με τον διαιτολόγο σας.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

http://www.worldhypertensionleague.org/pages/whd.aspx
http://www.ish-world.com/Default.aspx?Home
http://www.hypertension.gr/
http://www.ypertasi.gr/
http://www.empakan.gr/

Δήμητρα Ξενάκη, Ph.D. in Molecular & Structural Chemistry of Foods
Στεργίου Μαργαρίτα, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc.