Ρευματοειδής Αρθρίτιδα και Μοντέλα Διατροφής

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης, αυτοάνοση και εξελικτική νόσος, που προσβάλλει κατ’ εξοχήν τις αρθρώσεις, αλλά όχι σπάνια και διάφορα άλλα όργανα. Είναι το συχνότερο φλεγμονώδες ρευματικό νόσημα. Προσβάλλει συνήθως άτομα ηλικίας 35-55 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, ακόμη και σε παιδιά. Η συχνότητα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας ανέρχεται στο επίπεδο του 6,7‰ των ενηλίκων και ότι είναι τρεις φορές μεγαλύτερη στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. (Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας). Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν επίσημες διατροφικές συστάσεις για την  ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Έχει διερευνηθεί η επίδραση διαφόρων θρεπτικών συστατικών στην νόσο καθώς και η συμβολή ορισμένων διατροφικών μοντέλων σε ενδεχόμενη ανακούφιση των συμπτωμάτων.  Πιο κάτω αναφέρονται δύο διατροφικά μοντέλα,  που έδειξαν να έχουν θετική επίδραση στην νόσο με βάση τα αποτελέσματα ορισμένων επιστημονικών μελετών.

Χορτοφαγική Διατροφή

Μελετήθηκαν , τα αποτελέσματα   μιας χορτοφαγικής διατροφής,  για την ρευματοειδή αρθρίτιδα. Τρεις μελέτες  έχουν δείξει ότι, σε ορισμένους ασθενείς, μια vegan (χορτοφαγική που δεν συμπεριλαμβάνει κανένα προϊόν ή υποπροϊόν ζωικής προέλευσης) ή  κοινή χορτοφαγική διατροφή,  μείωσε τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Δύο άλλες μελέτες ,  έδειξαν ότι νηστεία ακολουθούμενη από μια δίαιτα vegan επέφερε αλλαγές στην εντερική χλωρίδα των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα, και υπήρξε συσχέτιση μεταξύ αυτών των αλλαγών και της  βελτίωσης  της κατάστασης  της υγείας  τους
Μεσογειακή Διατροφή
Γνωρίζουμε ότι η συχνότητα εμφάνισης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι χαμηλότερη σε πληθυσμούς  της Μεσογείου. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2004  έδειξε ότι το ελαιόλαδο, τα ιχθυέλαια, τα φρούτα και τα λαχανικά είναι προστατευτικοί  παράγοντες, ενώ το κρέας, τα νιτρώδη και η πολύ υψηλή πρόσληψη σιδήρου μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση. Επιπλέον, σε μια κλινική  μελέτη, με ημερήσια πρόσληψη 3 g ωμέγα-3  από ιχθυέλαια, και 10 g (15 ml) ελαιολάδου έδειξε  πολύ θετικά αποτελέσματα. Κλινική μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2003,  έδειξε ότι τα άτομα που ακολουθούν Μεσογειακή διατροφή σε σύγκριση με εκείνα που ακολουθούν κλασσική διατροφή  δυτικού τύπου παρουσιάζουν  μείωση της φλεγμονής , αύξηση της ζωτικότητας και βελτίωση σε διάφορες σωματικές λειτουργίες. Επίσης, η Μεσογειακή διατροφή προκάλεσε θετικές αλλαγές σε μια ομάδα γυναικών με ρευματοειδή αρθρίτιδα,  σε μια κοινωνικά υποβαθμισμένη περιοχή, όπως φαίνεται,  σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2007.
Σε μια πιο πρόσφατη μελέτη των C. Sales et al, του 2009 αναφέρεται ότι «Η Μεσογειακή  διατροφή, δίνει έμφαση σε τρόφιμα από φυτικές πηγές,  στην περιορισμένη κατανάλωση κρέατος, στις μικρές ποσότητες κρασιού ενώ το ελαιόλαδο είναι η  κύρια πηγή λιπαρών. Τα ευεργετικά αποτελέσματα της  Μεσογειακής διατροφής έχουν καταδειχθεί όχι μόνο στις καρδιαγγειακές νόσους, αλλά επίσης στον διαβήτη, στην αρθρίτιδα και στον  καρκίνο. Οι αντι-φλεγμονώδεις και οι προστατευτικές της ιδιότητες , συνδέονται με  την παρουσία  μεγάλων ποσοτήτων ωμέγα-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων & βιταμινών» . Συμπληρώνει επίσης ότι « σε ότι αφορά στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, περιέχει συστατικά  όπως :  ελαϊκό οξύ,   φαινολικές ενώσεις,  ελαιοκανθάλη (olecanthal),[ ένα νέο μόριο που ανακαλύφθηκε πρόσφατα], που έχουν  φυσικά  αντι -φλεγμονώδεις ιδιότητες. Φαίνεται λοιπόν,  ότι η Μεσογειακή διατροφή μπορεί να μειώσει την δραστηριότητα της νόσου, τον πόνο και την ακαμψία σε ασθενείς με φλεγμονώδη αρθρίτιδα και ενδέχεται έτσι να αποτελεί ένα πολύτιμο τρόπο υποστήριξη για ασθενείς που πάσχουν  από αυτή την ασθένεια».
ΣΥΓΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΜΟΝΤΕΛΛΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ                    
Συγκρίνοντας την πρόταση για τους δυο τρόπους διατροφής πρέπει να σημειώσουμε ότι η υιοθέτηση  δίαιτας vegan ή χορτοφαγικής με προηγούμενη νηστεία, – η οποία μπορεί μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε απώλεια βάρους – είναι μάλλον δύσκολη  και το ποσοστό εγκατάλειψης είναι  υψηλό. Η Μεσογειακή διατροφή,  που περιλαμβάνει αφθονία φυτικών τροφών, ψάρια και ελαιόλαδο, μπορεί να υιοθετηθεί πιο εύκολα και  μπορεί να έχει  αντι-φλεγμονώδη επίδραση . Επίσης  η Μεσογειακή δίαιτα  μπορεί να συμβάλλει  θετικά  στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και φαίνεται  ότι   είναι ευκολότερο να διατηρηθεί  μακροπρόθεσμα σε σχέση με την  χορτοφαγική  ή vegan διατροφή. Για την χώρα μας, είναι σίγουρα πιο εύκολο να υιοθετήσουμε την Μεσογειακή διατροφή, καθώς όλα τα τρόφιμα που την απαρτίζουν , είναι τρόφιμα,  τα οποία μπορούμε να βρούμε εύκολα και επίσης εντάσσονται με πολλούς τρόπους στην καθημερινότητά μας.

Σημείωση: Το άρθρο είναι μόνον ενημερωτικό. Δεν παρέχει συστάσεις κατανάλωσης ή άλλης χρήσης. Για οποιαδήποτε χρήση απαιτούνται εξατομικευμένες συμβουλές, που πρέπει να ζητήσετε από τον γιατρό και από τον διαιτολόγο σας. Οι πληροφορίες για τη σχέση της διατροφής με ευεργετικά αποτελέσματα στην υγεία που αναφέρονται προέρχονται από ερευνητικά επιστημονικά δεδομένα. Δεν αποτελούν εγκεκριμένους ισχυρισμούς υγείας. Για σχετική πληροφόρηση ενημερωθείτε απο τη σχετική ενότητα του Foodbites για τους ισχυρισμούς διατροφής & υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα

ΠΗΓΕΣ
1.    Nenonen MT, Helve TA, et al. Uncooked, lactobacilli-rich, vegan food and rheumatoid arthritis. Br J Rheumatol. 1998 Mar;37(3):274-81.
2.    Kjeldsen-Kragh J. Rheumatoid arthritis treated with vegetarian diets. Am J Clin Nutr. 1999 Sep;70(3 Suppl):594S-600S.
3.    Hafstrom I, Ringertz B, et al. A vegan diet free of gluten improves the signs and symptoms of rheumatoid arthritis: the effects on arthritis correlate with a reduction in antibodies to food antigens. Rheumatology (Oxford). 2001 Oct;40(10):1175-9.
4.    Peltonen R, Kjeldsen-Kragh J, et al. Changes of faecal flora in rheumatoid arthritis during fasting and one-year vegetarian diet. Br J Rheumatol. 1994 Jul;33(7):638-43.
5.    Peltonen R, Nenonen M, et al. Faecal microbial flora and disease activity in rheumatoid arthritis during a vegan diet. Br J Rheumatol. 1997 Jan;36(1):64-8.
6.    Michalsen A, Riegert M, et al. Mediterranean diet or extended fasting’s influence on changing the intestinal microflora, immunoglobulin A secretion and clinical outcome in patients with rheumatoid arthritis and fibromyalgia: an observational study. BMC Complement Altern Med. 2005 Dec 22;5:22
7.    Skoldstam L, Hagfors L, Johansson G. An experimental study of a Mediterranean diet intervention for patients with rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis. 2003 Mar;62(3):208-14.
8.    McKellar G, Morrison E, et al. A pilot study of a Mediterranean-type diet intervention in female patients with rheumatoid arthritis living in areas of social deprivation in Glasgow. Ann Rheum Dis. 2007 Sep;66(9):1239-43. Epub 2007 Jul 5.
9.    Sales C, Oliviero F, Spinella P. The mediterranean diet model in inflammatory rheumatic diseases;  Reumatismo. 2009 Jan-Mar;61(1):10-4
10.    Hagen KB, Byfuglien MG, et al. Dietary interventions for rheumatoid arthritis. Cochrane Database Syst Rev. 2009 Jan 21;(1):CD006400.
Smedslund G, Byfuglien MG, et al. Effectiveness and safety of dietary interventions for rheumatoid arthritis: a systematic review of randomized controlled trials. J Am Diet Assoc. 2010 May;110(5):727-35.
11.    Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας, http://www.elire.gr