Ας αφήσουμε τους τύπους

Η εικόνα που έχουμε για το σώμα μας δεν είναι απλώς αυτό που βλέπουμε στον καθρέφτη! Είναι οι σκέψεις, οι απόψεις, οι αντιλήψεις και τα συναισθήματα που το πλαισιώνουν. Για πολλούς νεότερους ή μεγαλύτερους, άνδρες και γυναίκες, το σώμα και το βάρος αποτελούν πλέον μια «φυσιολογική» καθημερινή ανησυχία και ένα θέμα για το οποίο πιστεύουν ότι αξίζει αλλά και πρέπει να αφιερώσουν το χρόνο τους για να το αλλάξουν.

Η νέα καμπάνια του medNutrition.eu, με τίτλο “Ας αφήσουμε τους τύπους“, έρχεται να συνδράμει στην ευαισθητοποίηση του κόσμου στο θέμα της εικόνας σώματος και θα επιχειρήσει να ενημερώσει μέσα από τις δράσεις της τα άτομα που νιώθουν την ανάγκη να συμφιλιωθούν με το σώμα τους. Η επιστημονική ομάδα της καμπάνιας παραχώρησε στο foodbites συνέντευξη . Ας δούμε τι μας απάντησαν

Τι είναι η “εικόνα σώματος”;
(Νίνα Καρκατζούλη) Αν θέλουμε να δώσουμε έναν ορισμό θα μπορούσαμε να “δανειστούμε” τον ορισμό του Paul Schilder (ψυχαναλυτής, ερευνητής) ότι η εικόνα σώματος είναι «η εικόνα του ίδιου μας του σώματος που σχηματίζουμε με το νου, δηλαδή, ο τρόπος με τον οποίο το σώμα μας φαίνεται σε εμάς τους ίδιους.»
Σε γενικές γραμμές η εικόνα σώματος περιέχει 2 στοιχεία. Το πως αντιλαμβανόμαστε το σώμα μας και το πώς νιώθουμε για το σώμα μας. Ο συνδυασμός αυτών των στοιχείων διαμορφώνει την εικόνα σώματος μας η οποία μπορεί να έχει αρνητική ή θετική ροπή. Αλλά ακόμα και η ροπή αυτή μπορεί να έχει διακυμάνσεις κι έτσι ο βαθμός ικανοποίησης ή δυσαρέσκειας με το σώμα μπορεί να ποικίλει. Γι’ αυτό και η εικόνα σώματος δεν είναι κάτι σταθερό και παγιωμένο, αλλά ένα χαρακτηριστικό που μπορεί να αλλάζει με τα χρόνια, αλλά ακόμα και μέσα στην ημέρα!

Πως μπορεί η εικόνα σώματος να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής μας;
(Ν.Κ.) Η δυσαρέσκεια με την εμφάνιση μας ή με το σώμα μας μπορεί να οδηγήσει στο να έχουμε κακή διάθεση, χαμηλή αυτοπεποίθηση, ακόμα και τάση για κατάθλιψη. Άλλες φορές ή και συνδυαστικά με τα προηγούμενα συμπτώματα, η αρνητική ή διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος μας οδηγεί με μεγαλύτερη πιθανότητα να κάνουμε στερητικές ή εξαντλητικές δίαιτες ή υπεράθληση, δηλαδή να κάνουμε χρήση πρακτικών που είναι επιβλαβείς για την υγεία μας. Είναι σημαντικό να τονίσω ότι υπάρχουν άνθρωποι που λόγω της δυσαρέσκειας της εμφάνισής τους έχουν μειώσει τις κοινωνικές τους εκδηλώσεις και έχουν κλειστεί στον εαυτό τους. Δηλαδή η εικόνα σώματος τελικά μπορεί να επηρεάσει την σωματική και ψυχική μας υγεία.

Πόσο συχνά εμφανίζεται κακή ή διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα;
(Παρασκευή Κουστουράκη) Αν αναλογιστούμε το πώς έχει διαμορφωθεί στις μέρες μας «το ιδανικό» σώμα, πόσο άπιαστο και απρόσιτο είναι, μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε τις αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσει κάποιος/α κακή ή διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα του. Το συνεχές κυνήγι του απραγματοποίητου, στο οποίο οι άνθρωποι έχουν υποκινηθεί, τους απομακρύνει από το σώμα τους. Οι περισσότεροι στις μέρες μας, θεωρούν το σώμα τους δεδομένο, δεν ασχολούνται με αυτό, δε το γνωρίζουν, ενώ κάποιοι φτάνουν στο σημείο ακόμη και να το μισούν. Σε μια τέτοια κοινωνία λοιπόν, δε θα μπορούσε παρά να εμφανίζεται συχνά κακή ή διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος.  

Τι προσπαθείτε να περάσετε μέσα από τον τίτλο “ας αφήσουμε τους τύπους”;
(Π.Κ.) Υπάρχει η τάση στην εποχή μας, οι άνθρωποι να κατατάσσονται ανάλογα με το σωματότυπό τους σε διάφορες κατηγορίες. Ένα γνωστό σε όλους παράδειγμα είναι ο τύπος «μήλο», «αχλάδι», «μπανάνα» κλπ. Οι τύποι αυτοί δε συνδέονται άμεσα με δυσμενείς συνέπειες για την υγεία ή με περιττά κιλά. Τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα δείχνουν, ότι ακόμα και άνθρωποι παχύσαρκοι μπορεί να είναι μεταβολικά υγιείς. Όποια και αν είναι η επιστημονική αλήθεια, η ουσία είναι μία: οι άνθρωποι είναι πολλά περισσότερα πράγματα από τους τύπους με τους οποίους προσπαθούμε να τους χαρακτηρίσουμε. Σκέψεις, αντιλήψεις, απόψεις, συναισθήματα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης υπόστασης. Ας ασχοληθούμε λοιπόν επιτέλους, και με αυτές τις πτυχές των ανθρώπων και «ας αφήσουμε τους τύπους»

Πολλές φορές ακούμε να συνδέεται η φράση “εικόνα σώματος” με τις διατροφικές διαταραχές. Ποιά είναι η άποψή σας;
(Ν.Κ.) Όταν κάποιος/α έχει αρνητική ή διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει ταυτόχρονα ή θα αναπτύξει στο μέλλον κάποια διατροφική διαταραχή. Ωστόσο ερευνητές αναφέρονται συχνά σε μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της δυσαρέσκειας για την εμφάνιση (αρνητική εικόνα σώματος) και των διατροφικών διαταραχών. Ειδικά τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι η συχνότητα εμφάνισής τους ολοένα και αυξάνεται, και σίγουρα αυτό είναι κάτι που μας ανησυχεί! Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι η δυσαρέσκεια για την εμφάνιση και η εμμονή με το βάρος αποτελούν ένα μόνο μια πλευρά των διατροφικών διαταραχών, σε μια πληθώρα άλλων συμπτωμάτων που δεν πρέπει να παραμελούμε. Ας μην κάνουμε το λάθος να στεροτυπούμε την κακή εικόνα σώματος με τις διατροφικές διαταραχές.

Πως σχολιάζετε τη σύγκριση που συχνά κάνουμε με τα σώματα που εκτίθενται στα ΜΜΕ;
(Π.Κ.) Το σημαντικό της σύγκρισης αυτής αφορά το «τύπου» του σώματος που επιλέγουμε για να συγκρίνουμε το δικό μας σώμα. Στα ΜΜΕ εκτίθενται πληθώρα ατόμων, με διαφορετικούς και ποικίλους σωματότυπους. Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι, όταν μπαίνουν στη διαδικασία να συγκρίνουν και να κρίνουν το σώμα τους, επιλέγουν άτομα αδύνατα, υπερβολικά γυμνασμένα, εξιδανικευμένα, χωρίς ατέλειες. Η πραγματικότητα όμως είναι μία: «όλοι έχουμε ατέλειες». Όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με τα ΜΜΕ ή προβάλλονται δημόσια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι σωστό ή λάθος, επιδιώκουν, και ίσως καταφέρνουν, να βελτιώσουν ή ακόμη και να αποκρύψουν τις ατέλειες τους. Πόσο λοιπόν αληθινοί είναι όλοι αυτοί και πως είναι δυνατόν να βγούμε νικητές σε μια σύγκριση με «ένα σώμα καριέρας»; Προσωπικά, θεωρώ τη σύγκριση αυτή άτοπη.

Πιστεύετε ότι υπάρχει η τάση να συνδέεται το αδύνατο σώμα με την επιτυχία και την ευτυχία;
(Π.Κ.) Ζούμε στην εποχή και την κοινωνία της εμφάνισης. Μία ματιά γύρω μας αρκεί, για να αντιληφθούμε την συνεχή προβολή του αδύνατου σώματος. Τηλεόραση, περιοδικά και εφημερίδες προβάλλουν διαρκώς εικόνες με αδύνατους, γυμνασμένους, επιτυχημένους και ευτυχισμένους άντρες και γυναίκες. Έρευνες δείχνουν ότι σε θέσεις υψηλά αμειβόμενες προωθούνται συχνότερα άτομα φυσιολογικού βάρους ενώ, οι σύμβουλοι καριέρας προτείνουν ανθρώπους με περιττά κιλά σε θέσεις, που δε χρειάζονται διαπροσωπική επαφή με τους πελάτες. Ευτυχώς για όλους μας, ευτυχία και επιτυχία είναι προσωπικές και ανεξάρτητες από το σωματικό βάρος.

Πως μπορούμε να βελτιώσουμε τη σχέση με την εικόνα μας;
(Ν.Κ.) Με πολλούς τρόπους! Η σωστή ενημέρωση γύρω από το θέμα είναι σίγουρα η αρχή… Και γι’ αυτό ευελπιστούμε η καμπάνια μας να συμβάλει με ουσιαστικό τρόπο στο κομμάτι αυτό. Και αφού ενημερωθούμε μπορούμε να αναλάβουμε δράση!
Εμείς θέλουμε να μάθουμε τον κόσμο ποιές συνθήκες μας οδηγούν να διαμορφώσουμε την εικόνα σώματός μας, να αναγνωρίσει την μεγάλη ποικιλομορφία σωμάτων που υπάρχει γύρω μας και να αποδεχτεί ότι ένα σώμα δεν μπορεί να παραμένει για πάντα νεανικό και αυτό είναι κάτι το φυσιολογικό.  Έτσι ελπίζουμε να οδηγήσουμε στην απενοχοποίηση του μη ιδανικού σώματος και να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για να είναι ο κόσμος πιο ικανοποιημένος από την εικόνα του και γιατί όχι να μπορέσουμε τελικά όλοι μας ακόμα και να αγαπήσουμε την εικόνα μας.

Αυτή είναι η τρίτη ενημερωτική καμπάνια που διοργανώνει το medNutrition, σωστά;
(Πάρης Παπαχρήστος) Για να είμαι ειλικρινής, δεν υπήρχε στο μυαλό μου, η σκέψη για μια τρίτη καμπάνια, δεδομένου της προσπάθειας που χρειάζεται να καταβληθεί, αλλά και των σημερινών οικονομικών συνθηκών, που δεν είναι πρόσφορες για χορηγίες. Αν δεν ήμουν διαιτολόγος-και λίγο ευαισθητοποιημένος στο ζήτημα- μπορεί να μην δίναμε το πράσινο φως, για να ξεκινήσει η νέα μας καμπάνια. Αλλά, όταν έγινε η παρουσίαση της στα κεντρικά μας γραφεία, πριν ένα χρόνο, από τις τέσσερεις συναδέλφους, που την “τρέχουν”, πραγματικά έμεινα έκπληκτος από την ιδέα και χωρίς δεύτερη σκέψη, συμφωνήσαμε να προχωρήσουμε, ανεξάρτητα αν είχε χορηγίες ή όχι.

Τι προσδοκίες έχετε για τη νέα καμπάνια;
(Π.Π.) Αυτή η καμπάνια, ήρθε να κινητοποιήσει τον άνθρωπο σήμερα, να ασχοληθεί με τον εαυτό του, ειδικά τώρα που η σκέψη όλων μας είναι στο αβέβαιο μέλλον της οικονομικής κρίσης. Θεωρούμε, ότι οι δύο πετυχημένες προηγούμενες καμπάνιες, που αναφέρονταν αντίστοιχα στις μερίδες και την ασφάλεια των γλυκαντικών υλών, θα βοηθήσουν να γίνει ακόμη πιο γνωστή, αυτή η νέα μας προσπάθεια. Ήδη, με άλλους συναδέλφους που έχω μιλήσει, έχουν εκφραστεί πολύ θετικά. Θεωρώ ότι είμαστε ακόμη πιο οργανωμένοι και έτοιμοι για μια τέτοια ενέργεια, ενώ οι συνάδελφοι, που μετέχουν -θα μου επιτρέψετε να πω- είναι εξαιρετικοί.

Ευχαριστούμε για τη συνέντευξη τους
Παρασκευή Κουστουράκη, Κλινική Διαιτολόγο – Διατροφολόγο, MSc., Υπεύθυνη Επικοινωνίας της καμπάνιας “Ας αφήσουμε τους τύπους”
Νίνα Καρκατζούλη, Διαιτολόγο – Διατροφολόγο, MSc., Υπεύθυνη Ερευνητικού Υλικού της καμπάνιας “Ας αφήσουμε τους τύπους”
Παρασκευά Παπαχρήστο, Διαιτολόγο – Διατροφολόγο, MSc., ιδρυτή του medNutrition.eu