Τα «γούρικα» τρόφιμα της Πρωτοχρονιάς!
Ακολουθώντας τις παραδόσεις…
Ρόδι
Ίσως το πιο γνωστό γούρικο τρόφιμο είναι ένα φρούτο : το ρόδι. Εδώ και χιλιάδες χρόνια το ρόδι θεωρείται από διάφορους λαούς και πολιτισμούς, σύμβολο γονιμότητας, αφθονίας και καλοτυχίας. Το σπάμε στην είσοδο του σπιτιού ή το κρεμάμε σε κάποιο εμφανές σημείο ακολουθώντας την παράδοση .Το σπάσιμο του ροδιού συμβολίζει επίσης την «καλή αρχή»
Κρεμμύδα
Την τιμητική της την παραμονή της Πρωτοχρονιάς έχει όμως και η κρεμμύδα (ή αλλιώς ασκινοκάρα ). Σε πολλά μέρη της Ελλάδας τοποθετείται μία κρεμμύδα έξω από κάθε σπίτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Θεωρείται σύμβολο αναγέννησης και υγείας. Η αντίληψη αυτή οφείλεται στην πολύ μεγάλη ζωτικότητα του βολβού της, που μπορεί να διατηρηθεί και να βλαστήσει ακόμα και έξω από το χώμα πάνω από ένα χρόνο.
Αγιοβασιλίτσες
Στην Κεφαλονιά, κατά το έθιμο που έχει διασωθεί από την αρχαιότητα, τις τρεις τελευταίες μέρες του χρόνου, οι ντόπιοι βγαίνουν στην εξοχή για να ξεριζώσουν αγιοβασιλίτσες. Το όνομα του φυτού οφείλεται στον Άγιο Βασίλη. Παράλληλα ψάλλονται από τους νέους και τα κεφαλονίτικα κάλαντα.
Αγριοκρεμμύδες (κουτσούνες)
Στη Λευκάδα οι ντόπιοι κρεμάνε στα σπίτια τους παραμονή της Πρωτοχρονιάς τις λεγόμενες «κουτσούνες» (πρόκειται για αγριοκρεμμύδες), ενώ με το πρώτο φως της ημέρας αναβιώνει το έθιμο της «Διάνας». [Πρόκειται για έναν πρωινό ύμνο που παιανίζει η Φιλαρμονική της Λευκάδας από γειτονιά σε γειτονιά.]
Τηγανίτες
Στην Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο το γιορτινό χρώμα το δίνουν οι φιλαρμονικές και οι κανταδόροι αλλά και οι νοικοκυρές που φτιάχνουν τηγανίτες, συμπληρώνοντας έτσι το κέρασμα της πρώτης μέρας του χρόνου.
Μπουγάτσα
Στην Κρήτη κάθε χρόνο η Πρωτοχρονιά συνοδεύεται από μεγάλη κατανάλωση μπουγάτσας. Για το σκοπό αυτό, σε όλους τους δρόμους του Ηρακλείου στήνονται υπαίθριοι πάγκοι για να είναι γλυκιά η πρώτη γεύση που θα πάρουν οι κάτοικοι του νησιού.
Βασιλόπιτα
Το πιο γνωστό πρωτοχρονιάτικο έθιμο, είναι η κλασική μας βασιλόπιτα με το «κρυμμένο» φλουρί. Το συγκεκριμένο έθιμο το συναντάμε σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο με μικρές παραλλαγές που έχουν να κάνουν κυρίως με τη σύσταση της Βασιλόπιτας. Όποιος κερδίσει το «κρυμμένο» μέσα στη ζύμη φλουρί, θα έχει καλοτυχία για όλο το χρόνο, σύμφωνα με τις λαϊκές μας παραδόσεις. Και αυτό όμως το έθιμο έχει πολύ παλιές ρίζες. Στην αρχαιότητα υπήρχε το έθιμο του εορταστικού άρτου, τον οποίο σε μεγάλες αγροτικές γιορτές οι αρχαίοι Έλληνες προσέφεραν στους θεούς. Τέτοια γιορτή ήταν τα Κρόνια (γιορτή του θεού Κ(Χ)ρόνου), στα οποία έφτιαχναν γλυκά και πίτες, όπου έβαζαν νομίσματα και σε όποιον τύχαινε το κομμάτι, ήταν ο τυχερός. Το φλουρί συμβολίζει την τύχη και μια καλή χρονιά για εκείνον που θα το κερδίσει. Θα πρέπει να σημειώσουμε, ότι σε κάποιες περιοχές της Ηπείρου η κλασσική βασιλόπιτα αντικαθίσταται με μια γευστικότατη αλμυρή πίτα.
Τα γούρικα τρόφιμα δεν υπάρχουν μόνο στην Ελλάδα. Σχεδόν σε κάθε γωνιά της γής υπάρχουν αντίστοιχες παραδόσεις
Σταφύλια
Στην Ισπανία καταναλώνουν δώδεκα σταφύλια τα μεσάνυχτα-ένα σταφύλι για κάθε κτύπημα του ρολογιού. Αυτό χρονολογείται από το 1909, όταν οι καλλιεργητές σταφυλιών στην περιοχή Αλικάντε της Ισπανίας ξεκίνησαν αυτή την πρακτική για να «απαλλαγούν» , από την περίσσεια της καλλιέργειας. Η ιδέα παρέμεινε και εξαπλώθηκε στην Πορτογαλία, καθώς και στις πρώην ισπανικές και πορτογαλικές αποικίες, όπως η Βενεζουέλα, η Κούβα, το Μεξικό, ο Ισημερινός, και το Περού. Κάθε σταφύλι αντιπροσωπεύει ένα διαφορετικό μήνα, οπότε αν για παράδειγμα το δεύτερο σταφύλι είναι λίγο ξινό, ο Φεβρουάριος ίσως να είναι ένας δύσκολος μήνας. Ο στόχος είναι να καταναλωθούν όλα τα σταφύλια πριν από τα μεσάνυχτα . Οι Περουβιανοί καταναλώνουν 13 σταφύλια, για το καλό και για την ισορροπία.
Βρασμένα λαχανικά
Τα μαγειρεμένα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το λάχανο ή τα σέσκουλα και άλλα καταναλώνονται την Πρωτοχρονιά σε διάφορες χώρες , γιατί τα πράσινα φύλλα τους μοιάζουν με διπλωμένα τα χαρτονομίσματα, και ως εκ τούτου είναι σύμβολα της οικονομικής τύχης. Στη Δανία τρώνε βρασμένο λάχανο πασπαλισμένο με ζάχαρη και κανέλα, οι Γερμανοί καταναλώνουν λάχανο τουρσί .
Όσπρια
Τα Όσπρια όπως τα φασόλια, τα μπιζέλια και οι φακές είναι επίσης σύμβολα οικονομικής ευμάρειας. Μικρά στην εμφάνισή τους , μοιάζουν με νομίσματα τα οποία διογκώνονται όταν μαγειρεύονται και αναπαριστούν την αύξηση των χρημάτων που θα μπουν στο σπίτι. Στην Ιταλία, είναι σύνηθες να τρώνε Cotechino con lenticchie ή λουκάνικα και πράσινες φακές, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ένα ιδιαίτερο γεύμα με χοιρινό και όσπρια επειδή ο συνδυασμός τους φέρνει τύχη. Στη Γερμανία καταναλώνονται επίσης όσπρια και χοιρινό, συνήθως φακές ή σούπα αλεσμένων μπιζελιών με λουκάνικο. Στη Βραζιλία, το πρώτο γεύμα της Πρωτοχρονιάς είναι συνήθως φακές σούπα ή φακές με ρύζι, Στην Ιαπωνία, η osechi-Ryori, είναι μια σειρά συμβολικών πιάτων, που τρώγονται κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων ημερών του νέου έτους. Περιλαμβάνουν γλυκά μαύρα φασόλια που ονομάζονται Kuro -mame.
Χοιρινό
Το έθιμο της κατανάλωσης χοιρινού κρέατος για το Νέο Έτος βασίζεται στην ιδέα ότι οι χοίροι συμβολίζουν την πρόοδο. Το ζώο σπρώχνει προς τα εμπρός, αποκτώντας ρίζες στο έδαφος πριν να μετακινηθεί. Ψητό γουρουνόπουλο σερβίρεται για το Νέο έτος στην Κούβα, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Ουγγαρία, στην Αυστρία . Στην Αυστρία είναι επίσης συνηθισμένο να διακοσμείται το τραπέζι με μικρογραφίες χοίρων από πάστα αμυγδάλου. Διάφορα φαγητά από χοιρινό κρέας, όπως τα πόδια του χοίρου απολαμβάνουν και στη Σουηδία, ενώ οι Γερμανοί γιορτάζουν με ψητό χοιρινό και λουκάνικα. Χοιρινό επίσης καταναλώνεται στην Ιταλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η πλούσια περιεκτικότητα σε λίπος, σημαίνει πλούτο και την ευημερία.
Ψάρι
Στη Δανία τρώνε βραστό γάδο ενώ στην Ιταλία συνήθως μπακαλιάρο, (που απολαμβάνουν από τα Χριστούγεννα έως την Πρωτοχρονιά ). Στην Πολωνία και στη Γερμανία η παράδοση ορίζει να καταναλώνεται ρέγγα ή και άλλα διατηρημένα ψάρια. Στη Γερμανοί ειδικότερα απολαμβάνουν επίσης κυπρίνο και υπάρχει η φήμη ότι λίγα λέπια ψαριού στο πορτοφόλι θα φέρουν καλή τύχη. Στη Σουηδία στην υποδοχή του Νέου Έτους υπάρχει συνήθως μπουφές με ποικιλία από πιάτα με ψάρι καθώς και σαλάτα θαλασσινών. Στην Ιαπωνία καταναλώνεται αυγοτάραχο ρέγγας για τη γονιμότητα, γαρίδες για μεγάλη διάρκεια ζωής, και αποξηραμένες σαρδέλες για καλή συγκομιδή .
Γενικότερα, τα ψάρια συνήθως τρώγονται κατά τα μεσάνυχτα , για καλή τύχη και για να διασφαλίσουν τις καλές ψαριές για τη νέα χρονιά.
ΠΗΓΕΣ
