Ισχυρισμοί διατροφής & υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα
Ενωσιακή Νομοθεσία
Γενικά
Το καθεστώς υποβολής, έγκρισης και χρήσης ισχυρισμών διατροφής και υγείας διέπεται από τον Κανονισμό 1924/2006 (ενοποιημένο κείμενο)
Τί είναι ισχυρισμός διατροφής
Ισχυρισμός διατροφής είναι κάθε ισχυρισμός που δηλώνει, υπονοεί η οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένα τρόφιμο διαθέτει ιδιαίτερες ευεργετικές θρεπτικές ιδιότητες, λόγω της ενέργειας (θερμιδικής αξίας) ή της θρεπτικής ή άλλης ουσίας που
i. περιέχεται ή
ii. δεν περιέχεται ή
iii. περιέχεται σε μειωμένο ή αυξημένο ποσοστό στο τρόφιμο
Τι είναι ισχυρισμός υγείας
Ισχυρισμός υγείας είναι κάθε ισχυρισμός που δηλώνει ή υπονοεί ή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σχέση μεταξύ κατηγορίας τροφίμων, τροφίμου η συστατικού του τροφίμου και της υγείας, δηλαδή, αναφέρεται στην επίδραση που έχει ένα τρόφιμο ή ένα συστατικό του στην υγεία του καταναλωτή
Προυποθέσεις χρήσης ισχυρισμών
Για να χρησιμοποιηθεί ένας ισχυρισμός θα πρέπει να ισχύουν οι παρακάτω προϋποθέσεις:
- το τρόφιμο θα πρέπει να διαθέτει τα ειδικά θρεπτικά χαρακτηριστικά όπως αυτά θα καθορισθούν στα ειδικά περιγράμματα θρεπτικών συστατικών
- η παρουσία της θρεπτικής ή άλλης ουσίας για την οποία γίνεται ο ισχυρισμός θα πρέπει να έχει αποδεδειγμένα ευεργετικό θρεπτικό ή φυσιολογικό αποτέλεσμα σύμφωνα με γενικώς αποδεκτά επιστημονικά στοιχεία
- η θρεπτική ή άλλη ουσία για την οποία γίνεται ο ισχυρισμός θα πρέπει να περιέχεται στο τελικό προϊόν σε σημαντική ποσότητα η θρεπτική ή άλλη ουσία για την οποία γίνεται ο ισχυρισμός θα πρέπει να είναι σε μορφή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον οργανισμό
- η ποσότητα του προϊόντος που ευλόγως αναμένεται να καταναλωθεί παρέχει σημαντική ποσότητα της θρεπτικής ή άλλης ουσίας για την οποία διατυπώνεται ο ισχυρισμός
- o ισχυρισμός θα πρέπει να συμμορφώνεται με τους ειδικούς όρους που καθορίζονται στον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1924/2006
- οι ισχυρισμοί επί θεμάτων διατροφής και υγείας αναφέρονται σε τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή
- η χρήση των ισχυρισμών διατροφής και υγείας επιτρέπεται μόνον εάν ο μέσος καταναλωτής αναμένεται να κατανοεί τα ευεργετικά αποτελέσματα όπως αυτά διατυπώνονται στον ισχυρισμό
Διαθρεπτική επισήμανση σε προϊόντα που φέρουν ισχυρισμούς διατροφής ή υγείας
Όταν γίνεται ισχυρισμός διατροφής
Οι πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται όταν γίνεται ισχυρισμός διατροφής είναι εκείνες της Ομάδας 1 ή της Ομάδας 2, του άρθρου 11α του Κώδικα Τροφίμων & Ποτών (ΚΤΠ). Όταν ο ισχυρισμός αφορά στα σάκχαρα, τα κορεσμένα λιπαρά οξέα, τις εδώδιμες ίνες ή το νάτριο, οι πληροφορίες που παρέχονται είναι εκείνες της ομάδας 2.
Όταν γίνεται ισχυρισμός υγείας
Οι πληροφορίες είναι εκείνες της Ομάδας 2 του άρθρου 11α του Κώδικα Τροφίμων & Ποτών
Γνωμοδοτήσεις EFSA
Κάθε επιχείρηση που θέλει να διατυπώσει ένα νέο ισχυρισμό υγείας σε τρόφιμα που παράγει, καταθέτει στην EFSA προς αξιολόγηση μέσω της αρμόδιας αρχής ενός Κράτους – Μέλους της ΕΕ ( στον ΕΦΕΤ για την Ελλάδα), φάκελο που τεκμηριώνει τον ισχυρισμό αυτό.
Κατεβάστε τη βάση δεδομένων της EFSA με τους υποβληθέντες προς γνωμοδότηση ισχυρισμούς υγείας του άρθρου 13.1
Μητρώο ισχυρισμών
Από την ιστοσελίδα της Ευρωπαικής Επιτροπής μπορείτε να έχετε πρόσβαση στα κοινοτικά μητρώα ισχυρισμών.
Εγκεκριμένοι ισχυρισμοί διατροφής
Εγκεκριμένοι ισχυρισμοί υγείας
Απορριφθέντες ισχυρισμοί υγείας
Εγκεκριμένοι ισχυρισμοί υγείας
Ο πρώτος Κανονισμός που εκδόθηκε με εγκεκριμένους ισχυρισμούς υγείας του άρθρου 13.1 του Κανονισμού 1924/2006 είναι ο Κανονισμός 432/2012 της 16ης Μαΐου 2012, σχετικά με τη θέσπιση καταλόγου επιτρεπόμενων ισχυρισμών υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα, εξαιρουμένων όσων αφορούν τη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ασθένειας και την ανάπτυξη και υγεία των παιδιών. Στο Παράρτημα του Κανονισμού μπορείτε να βρείτε τους εγκεκριμένους ισχυρισμούς. Εναλλακτικά μπορείτε να τους αναζητήσετε μέσω του Κοινοτικού μητρώου. Σημειώνεται η υποχρέωση των επιχειρήσεων τροφίμων για απομάκρυνση των προιόντων που φέρουν απορριφθέντες ισχυρισμούς υγείας του άρθρου 13.1 εντός εξαμήνου από την έναρξη ισχύος του Κανονισμού (δηλαδή μετά τις 14.12.2012).
Όροι χρήσης ισχυρισμών υγείας
Όταν ένας εγκεκριμένος ισχυρισμός υγείας διατυπώνεται σε ένα τρόφιμο, θα πρέπει να συνοδεύεται από συγκεκριμένους όρους χρήσης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει κείμενο κατευθυντήριων γραμμών προκειμένου να επεξηγήσει τους ειδικούς όρους χρήσης των ισχυρισμών υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα. Οι κατευθυντήριες γραμμές περιγράφονται στην Eκτελεστική Aπόφαση 2013/63 ΕΕ της 24ης Ιανουαρίου 2013.
Έτσι όταν διατυπώνεται ισχυρισμός υγείας, πέραν της χρήσης της διατύπωσης του ισχυρισμού όπως αποτυπώνεται στον εγκριτικό Κανονισμό του θα πρέπει στην επισήμανσή του να αναγράφονται ΚΑΙ οι ακόλουθες πληροφορίες.
1. δήλωση που να επισημαίνει τη σπουδαιότητα της ποικίλης και ισορροπημένης διατροφής και του υγιεινού τρόπου ζωής
2. η ποσότητα του τροφίμου και ο τρόπος κατανάλωσης που απαιτούνται, ώστε να επιτευχθεί το ευεργετικό αποτέλεσμα που δηλώνει ο ισχυρισμός
3. κατά περίπτωση, δήλωση προς τα άτομα που πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση του τροφίμου και
4. κατάλληλη προειδοποίηση για τα προϊόντα που ενδέχεται να αποτελούν κίνδυνο για την υγεία σε περίπτωση υπερβολικής κατανάλωσής τους
Πως επιβεβαιώνουμε αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε έναν ισχυρισμό υγείας
Καταρχήν ανατρέχουμε στο κοινοτικό μητρώο των εγκεκριμένων και απορριφθέντων ισχυρισμών. Εάν ο ισχυρισμός υγείας έχει εγκριθεί, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τους όρους χρήσης που αναφέρονται στον εγκριτικό Κανονισμό. Εάν έχει απορριφθεί, τότε δεν μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε.
Προκειμένου για γενικούς ισχυρισμούς υγείας του άρθρου 13.1 του Κανονισμού 1924/2006,για τους οποίους υπάρχει γνωμοδότηση αλλά δεν εχει εκδοθεί εγκριτικός ή απορριπτικός Κανονισμός, ή για τις περιπτώσεις που έχει κατατεθεί φάκελος στην EFSA αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η διαδικασία γνωμοδότησης, ακολουθούμε την εξής διαδικασία:
Ελέγχουμε τη βαση δεδομένων της EFSA. Εάν υπάρχει γνωμοδότηση είτε αρνητική είτε θετική (και δεν εχει εκδοθεί κανονισμός) ή αν δεν υπάρχει ακομη γνωμοδότηση αλλά εχει κατατεθεί φάκελος, τότε ο ισχυρισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τους όρους χρήσης που προβλέπει ο φάκελος. Εάν αργότερα εκδοθεί απορριπτικός κανονισμός, η επιχείρηση υποχρεούται εντός εξαμήνου από την εναρξη ισχύος του Κανονισμού να αποσύρει τα εν λόγω τρόφιμα από την αγορά.
Βοηθητικά έγγραφα
EU- Guidance on the implementation of Regulation 1924/2006
ΕΦΕΤ – Κείμενο κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή του Κανονισμού 1924/2006
Tags: claims, labelling, επισήμανση, ισχυρισμοί