21η Σεπτεμβρίου : Παγκόσμια Ημέρα Alzheimer Μας αφορά όλους…

 

Η νόσος Alzheimer είναι μια εκφυλιστική ασθένεια που προκαλεί προοδευτική μείωση στη νοητική λειτουργία και στη μνήμη. Σταδιακά, η καταστροφή των νευρικών κυττάρων λαμβάνει χώρα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη και τη γλώσσα. Με την πάροδο του χρόνου, το προσβεβλημένο άτομο έχει μεγαλύτερη δυσκολία απομνημόνευσης γεγονότων και νοημάτων λέξεων, αναγνώρισης  αντικείμενων και προσώπων, και άσκησης της κρίσης του.

Σε γενικές γραμμές, τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά την ηλικία των 65 ετών και ο επιπολασμός της νόσου αυξάνεται κατακόρυφα με την ηλικία. Ωστόσο, πολλοί επιστήμονες αναφέρουν, ότι (σε αντίθεση με την σχετικά δημοφιλή πεποίθηση), η νόσος Alzheimer δεν είναι μια φυσιολογική συνέπεια της γήρανσης του πληθυσμού.

Η νόσος  Alzheimer είναι η πιο κοινή μορφή εκφυλιστικής νοητικής νόσου μεταξύ των ηλικιωμένων και  αντιπροσωπεύει περίπου το 65% των περιπτώσεων άνοιας. Ο όρος άνοια περιλαμβάνει πολλά γενικότερα προβλήματα υγείας και χαρακτηρίζεται από μη αναστρέψιμη μείωση των διανοητικών ικανοτήτων. Η νόσος Alzheimer διακρίνεται από άλλες μορφές άνοιας και από το γεγονός ότι εξελίσσεται σταδιακά και κυρίως επηρεάζει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη. Ωστόσο, η διάγνωση δεν είναι πάντα εύκολη και απαιτείται έλεγχος από ειδικευμένους επιστήμονες.

Πέρα από την Ιατρική αγωγή του ασθενούς,  που είναι βεβαία απολύτως αναγκαία, η συγκεκριμένη νόσος αφορά σε όλη την οικογένεια, η οποία πρέπει να εκπαιδευτεί σχετικά με τον τρόπο φροντίδας και βοήθειας του ασθενούς.

Παράλληλα πρέπει να ευαισθητοποιηθεί και να ενημερωθεί όλη η κοινωνία, καθώς ή νόσος Alzheimer είναι πλέον γενικότερο κοινωνικό πρόβλημα, που πρέπει να αντιμετωπίζεται με τον κατάλληλο τρόπο, με ευαισθησία και σεβασμό απέναντι στους πάσχοντες.

Άλλωστε μας αφορά όλους…

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΛΑΒΟΥΜΕ ΤΗΝ ΝΟΣΟ ALZHEIMER;

Επί του παρόντος, δεν υπάρχει σαφής αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της νόσου  Alzheimer. Ορισμένα μέτρα, ωστόσο, φαίνεται να συμβάλουν στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας και να βοηθούν στη μείωση του κίνδυνου εμφάνισης της νόσου. Το άρθρο αυτό εστιάζει στην διερεύνηση του ρόλου της  διατροφής και της άσκησης. Πρέπει να σημειωθεί ότι προτείνονται και διερευνώνται και άλλα μέτρα πρόληψης που αφορούν σε υπέρταση, διαβήτη, υπερχοληστερολαιμία και κάπνισμα. Επίσης πολλοί επιστήμονες εξετάζουν την επίδραση νοητικών ασκήσεων και ειδικών τεστ στην πρόληψη ή στην επιβράδυνση της νόσου.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ  ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER, ΠΟΥ ΕΡΕΥΝΩΝΤΑΙ  ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ         

Διάφορες μελέτες έχουν διεξαχθεί για να βρεθεί αν μια συγκεκριμένη δίαιτα μπορεί να αποτρέψει τη νόσο Alzheimer, καθυστερώντας τη γήρανση. Ας δούμε 3 προτάσεις,  που διερευνώνται.

– Mεσογειακή διατροφή

Αυτό το διατροφικό μοντέλο είναι χαρακτηριστικό των χωρών που βρέχονται από τη Μεσόγειο. Βοηθάει στην προστασία από καρδιαγγειακές παθήσεις και βελτιώνει το προσδόκιμο ζωής. Χαρακτηρίζεται κυρίως από την υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου, φρούτων, λαχανικών και ψαριών, και από μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού. Αυτό το πρόγραμμα διατροφής,  θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη της νόσου Alzheimer. Μια προοπτική μελέτη που διεξήχθη το 2006 μεταξύ 2.258 Αμερικανών, από τους Scarmeas N, Luchsinger JA, et al.  , δείχνει όντως ότι τα άτομα,  των οποίων η διατροφή είναι πιο κοντά στη μεσογειακή διατροφή είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν  νόσο Alzheimer. Η ίδια ερευνητική ομάδα διαπίστωσε επίσης ότι αυτό το είδος της διατροφής μειώνει την θνησιμότητα που σχετίζεται με την νόσο.

Οι παρατηρήσεις αυτές επιβεβαιώθηκαν το 2009 από μια μελέτη που διεξήχθη σε μια ομάδα 1796 Γάλλων ηλικίας 65 ετών και άνω. Σύμφωνα με τη μελέτη, η μεσογειακή διατροφή σχετίζεται με μικρότερα νοητικά προβλήματα. Οι επιστήμονες εξηγούν εν μέρει την προστατευτική δράση στους νευρώνες από την υψηλή περιεκτικότητά του διαιτολογίου  σε αντιοξειδωτικά . Το εικοσιπεντανοϊκό οξύ (EPA), ένα ωμέγα-3 λιπαρό οξύ που βρίσκεται στα ψάρια, φαίνεται ότι μπορεί να παίξει προστατευτικό ρόλο.

– Περιορισμός θερμίδων

Μια δίαιτα χαμηλή σε θερμίδες φαίνεται πως συμβάλλει στην επιβράδυνση  της γήρανσης και βοηθάει στην αύξηση του  προσδόκιμου ζωής. Οι επιστήμονες διερευνούν, αν το ποσό των θερμίδων που προσλαμβάνονται  καθημερινά  σχετίζεται με τον κίνδυνο προσβολής από τη νόσο Altzheimer. Κατά τη διάρκεια μιας προοπτικής μελέτης για  μια περίοδο 4 ετών, που δημοσιεύθηκε το 2002, Αμερικανοί ερευνητές συνέλεξαν  δεδομένα σχετικά με την πρόσληψη θερμίδων 980 ατόμων ηλικίας 75 ετών κατά μέσο όρο. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, 242 άνθρωποι ανέπτυξαν τη νόσο Αlzheimer.

Τα άτομα που κατανάλωναν περισσότερες θερμίδες και είχαν γενετική προδιάθεση για την της νόσο (που είχαν το γονίδιο ApoE ) επηρεάζονται περισσότερο από εκείνους που ελάμβαναν μικρότερη ποσότητα θερμίδων. Μελέτες σε ζώα ,  υποδηλώνουν ότι ο περιορισμός θερμίδων αυξάνει την αντίσταση των νευρώνων στον εγκέφαλο έναντι της νόσου  Alzheimer,  και έναντι εγκεφαλικού  επεισοδίου και της νόσου Parkinson. Επίσης, μειώνει την απώλεια νευρώνων που σχετίζεται με την ηλικία.

– Διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά

Πολλές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι τα αντιοξειδωτικά μειώνουν τις βλαβερές συνέπειες των ελευθέρων ριζών στους νευρώνες. Αν και δεν υπάρχουν ακόμα αρκετά στοιχεία για να υπάρξει σύσταση μιας ειδική διατροφής για την πρόληψη της νόσου  Alzheimer, σύμφωνα με τους συντάκτες μιας βιβλιογραφικής επιστημονικής ανασκόπησης ,  κάποιες τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά θα πρέπει να προτιμώνται. Τα τρόφιμα σημαντικά κατά τους  συγγραφείς είναι αυτά που είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ, σε βιταμίνη Β6 και σε βιταμίνη Β12.

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Το όφελος της τακτικής σωματικής δραστηριότητας για την πρόληψη της άνοιας και της γνωστικής παρακμής έχει καταδειχθεί από πολλές επιδημιολογικές μελέτες και κλινικές δοκιμές. Μια  από αυτές αναφέρει ότι,  πρόγραμμα γυμναστικής  μέτριας έντασης στο σπίτι (3 συνεδρίες των 50 λεπτών ανά εβδομάδα ή 20 λεπτά περπάτημα την ημέρα για 24 εβδομάδες), θα μπορούσε  να βελτιώσει τις νοητικές λειτουργίες σε άτομα που εμφανίζουν μειωμένη μνήμη. Επιπλέον, οι ενήλικες, με τακτική σωματική  δραστηριότητα φαίνεται πως  πλήττονται λιγότερο από τη νόσο Alzheimer.

Στεργίου Μαργαρίτα, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc.