Διατροφικά Χριστούγεννα από όλη την Ελλάδα
Τα Χριστούγεννα έφτασαν πάλι και πολλοί από εμάς θα βρεθούμε σε κάποιο τραπέζι με αγαπημένα πρόσωπα και παραδοσιακές συνταγές. Ας δούμε ορισμένες από αυτές, από διάφορες γωνιές της Ελλάδας.
Βόρεια Ελλάδα, Ήπειρος και Θράκη
Μελισσοχώρι Θεσσαλονίκης: Μσούρα
Πρόκειται για μία τριλογία από χοιρινό κρέας, μοσχάρι και κοτόπουλο σιγοβρασμένα με λαχανικά και ρύζι στο φούρνο.
Θράκη: Μπάμπο
Χοιρινό με μπόλικα μυρωδικά και μπαχαρικά, το οποίο σιγοβράζει όλο το βράδυ, ώστε να είναι έτοιμο και ζεστό το πρωί, μετά τη θεία λειτουργία των Χριστουγέννων.
Ζαγοροχώρια: Σπάργανα
Ένα γλυκό που μοιάζει με τηγανίτες. Συμβολίζει τα σπάργανα του Χριστού στη Φάτνη
Γιάννενα: αγριογούρουνο σαλμί, μπακλαβαδάκια
Ήπειρος: λαχανοντολμάδες, πίτες (όπως το κουσμέρι, η κρεατόπιτα, η μπατσάρα, η γαλατόπιτα, η γλυκιά κολοκυθόπιτα), μελομακάρουνα (όπως τα αποκαλούν οι Ηπειρώτες).
Τρίκαλα: γουρνάδα, κοντοσούφλι
Γουρνάδα: Ψητό χοιρινό κρέας. Κοντοσούφλι: κομματάκια χοιρινού, στη θράκα, πασπαλισμένα με μπόλικο αλάτι. Το ψήνουν το βράδυ των Χριστουγέννων.
Στερεά Ελλάδα:
χοιρινό με σέλινο, κοτόσουπα, γαλοπούλα γεμιστή, μπάμπες, πηχτή, πατσάς, ψητά κρέατα, χριστόψωμο, πίτες, μελομακάρονα, δίπλες, καρυδόπιτα, γαλακτομπούρεκο, ραβανί, κουραμπιέδες
Μπάμπες: βρασμένο το παχύ έντερο και παραγεμισμένο με συκώτι, σπλήνα, μυρωδικά και μπαχαρικά. Το χρώμα της σπλήνας έχει συμβολική σημασία: αν είναι καθαρό, είναι καλός οιωνός, αν είναι κίτρινο και χαραγμένο, είναι δυσοίωνο σημάδι.
Πελοπόννησος:
γουρουνόπουλο στο φούρνο
Αρκαδία: Κρεατόπιτα
Μάνη: Λαλάγγια ή Τηγανίδες
Χριστουγεννιάτικο γλυκό
Επτάνησα:
Πουτρίδα
Χοιρινό με «κάβολε» ή με «μάπα» δηλαδή κουνουπίδι ή λάχανο.
Λευκάδα: Κόκορας ή βοδινό μακαρονάδα
Επίσης φτιάχνουν την κουλούρα, ένα είδος ψωμιού αλλά και την λαδόπιτα.
Νησιά:
Γιαπράκια
Ντολμαδάκια, όπου το τύλιγμα του λάχανου ή αμπελόφυλλου γύρω από τον κιμά συμβολίζει το φάσκιωμα του Χριστού.
Σάμος: Χοιροσφάγια, Πηχτή
Βρασμένο χοιρινό κρέας με λεμόνι, το οποίο πήζει λόγω του λίπους
Σύρος: Κουνουπίδι ή Μπρόκολο και Ψάρι
Παραμονή των Χριστουγέννων
Πόρος: Χοιρινό με Σέλινο
Μυτιλήνη: Πλατσέδα
Γλυκά πιτάκια με καρύδι
Λασίθι: Τηγανητό Συκώτι
Κρήτη: χοιρινό κρέας (όπως γουρουνόπουλο στον ξυλόφουρνο με λεμονόφυλλα), λουκάνικα, λουκάνικα, απάκια, σύγκλινο, τσιγαρίδες, γαλοπούλα, Χριστόψωμο, γιαουρτόπιτα, σαρικόπιτες, σφακιανές πίτες
Διατροφικά Έθιμα και Παραδόσεις
Στις βόρειες περιοχές της Ελλάδας, το χοιρινό κρέας σερβίρεται συχνά με λάχανο τουρσί.
Θράκη: την παραμονή των Χριστουγέννων, στο τραπέζι υπήρχαν εννέα διαφορετικά εδέσματα, άβραστα και νηστίσιμα, συμβολίζοντας την αφθονία φαγητών όλο τον χρόνο.
Επίσης το μέλι, το κρασί, το μήλο και η πίτα δεν λείπει από κανένα τραπέζι και όλα αυτά έχουν συμβολικό χαρακτήρα.
Στη Σπάρτη, οι νοικοκυρές πλάθουν με υπομονή την κουλούρα και τη κάνουν σε σχήμα σταυρού και όχι στρογγυλό. Κάθε άκρη τη στολίζουν με αμύγδαλα και καρύδια.
Στα νησιά τα αμυγδαλωτά και οι δίπλες γλυκαίνουν το γιορτινό τραπέζι.
Κρήτη: Μετά την εκκλησία μοιράζουν κρέας, κρασί και κουλούρι.
Κεντρική, Στερεά Ελλάδα και Εύβοια: Το χοιρινό κρέας και η «γουρουνοχαρά» αποτελούσε μία ιεροτελεστία και όλα γιορτινά εδέσματα φτιάχνονταν με βάση το χοιρινό κρέας! Οι γυναίκες στη συνέχεια καταπιάνονταν να φτιάξουν τη «λίπα» και την «αλευριά», ενώ οι άντρες έτρωγαν την τηγανιά και γλεντούσαν.
Τα διάφορα μέρη του κρέατος προορίζονταν για διαφορετικά φαγητά όπως για λουκάνικα, για πηχτή, για «πασπαλά».
Ποντιακοί Λαχανοντολμάδες: Άλλο ένα γιορτινό φαγητό που έχει συμβολική σημασία, καθώς το τύλιγμα των φύλλων του λάχανου συμβολίζει τα σπάργανα του Χριστού.
