Ισοτονικά ποτά και άθληση, βασικά τους χαρακτηριστικά και χρήση
Από τη Νίκη Ανδρουλάκη, Διαιτολόγο-Διατροφολόγο , συνεργάτη του www.medidiatrofi.gr
Κατά τη διάρκεια μιας αθλητικής δραστηριότητας, το σώμα υπερθερμαίνεται και η έκκριση ιδρώτα αποτελεί τη διαδικασία ψύξης του οργανισμού. Η εφίδρωση είναι ο τρόπος με τον οποίο ο οργανισμός διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία του ( περίπου 37o C ). Η απώλεια των υγρών του σώματος συνοδεύεται και από απώλεια ηλεκτρολυτών ( χλώριο, ασβέστιο, μαγνήσιο, νάτριο και κάλιο ) και αν δεν ελεγχθεί άμεσα, οδηγεί σε αφυδάτωση και τελικά κατάρρευση του κυκλοφορικού και θερμοπληξία. Έτσι, η άμεση αναπλήρωση των υγρών και ηλεκτρολυτών που χάνονται κατά τη διάρκεια της άθλησης μέσω του ιδρώτα είναι απαραίτητη.
Σε περίπτωση που η αθλητική δραστηριότητα δεν ξεπεράσει τα 60-90 λεπτά, το νερό αποτελεί το ιδανικότερο μέσον αναπλήρωσης των υγρών. Ωστόσο, εάν η διάρκεια της άθλησης ξεπεράσει τα 90 λεπτά, όπως συμβαίνει στα αθλήματα δρόμων μεγάλων αποστάσεων και άλλων αθλημάτων αντοχής ή ομαδικών αθλημάτων, τα αθλητικά ποτά υπερτερούν του σκέτου νερού.
Ειδικά τα ισοτονικά ποτά εκτός από νερό περιέχουν από 5-8% υδατάνθρακες με τη μορφή γλυκόζης, φρουκτόζης ή σακχαρόζης και ηλεκτρολύτες όπως κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο και φώσφορο, ενώ αποδίδουν από 50-80 θερμίδες ανά ποτήρι ( 250ml ).Επίσης μπορεί να περιέχουν βιταμίνη C και ασβέστιο. Η ωσμωτικότητά τους είναι από 280-330 mOsm/Kg, ένα μέτρο του αριθμού των σωματιδίων των ηλεκτρολυτών, υδατανθράκων, γλυκαντικών ουσιών και συντηρητικών, συστατικών των αθλητικών ποτών. Αυτή η ωσμωτική ικανότητα των ισοτονικών ποτών προσεγγίζει την ωσμωτικότητα των υγρών του σώματος, με αποτέλεσμα την άμεση απορρόφησή τους από τον οργανισμό πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την άσκηση. Εκτός όμως από την άμεση αναπλήρωση των υγρών και ηλεκτρολυτών του σώματος, τα ισοτονικά ποτά βελτιώνουν την αντοχή και κατά συνέπεια την σωματική απόδοση, καθώς λόγω των υδατανθράκων που περιέχουν δίνουν στους μύες την καύσιμη ύλη που χρειάζονται, τη γλυκόζη, αφού είναι η προτιμώμενη πηγή ενέργειας του σώματος.
Σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά των ισοτονικών ποτών, η χρήση τους σε αθλήματα μεγάλης διάρκειας ή ομαδικά αθλήματα, συνίσταται σε 1 ποτήρι (250 ml ) 20 λεπτά πριν από την αθλητική δραστηριότητα, προκειμένου να προσφέρει στον οργανισμό ενυδάτωση και ενέργεια, κατά τη διάρκεια της άθλησης κάθε 10 λεπτά περίπου μικρότερες ποσότητες ( 100-150 ml ), για βελτίωση της αθλητικής απόδοσης αλλά και αντοχής. Ειδικότερα, έρευνα του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου σχετικά με τη λήψη ισοτονικών ποτών κατά τη διάρκεια της αθλητικής δραστηριότητας που δημοσιεύτηκε στο ‘’European Journal of Applied Physiology’’, έδειξε ότι οι αθλητές παρουσίασαν έως και 24% αυξημένη δραστηριότητα από εκείνους που είχαν καταναλώσει σκέτο νερό κατά τη διάρκεια της άθλησης. Σημαντική όμως είναι και η λήψη ισοτονικών ποτών και μετά την άθληση, αφού συμβάλλουν στην αποθεραπεία του οργανισμού και τη συμπλήρωση των αποθεμάτων γλυκογόνου των μυών. Οι παραπάνω ποσότητες δύναται να διαφοροποιούνται και να εξειδικεύονται ανάλογα με το είδος της άθλησης, την ένταση και τη διάρκειά της αλλά και την σωματική κατάσταση του αθλούμενου. Ακόμα, η χρήση ισοτονικών ποτών προλαμβάνει την υπονατριαιμία, που μπορεί να συμβεί από τη λήψη υπερβολικής ποσότητας σκέτου νερού σε αθλήματα μεγάλης διάρκειας.
Ευχαριστούμε το www.medidiatrofi.gr και την κ. N. Ανδρουλάκη για την παραχώρηση του άρθρου
