Η ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ

Ο βασιλικός είναι ένα από τα πιο γνωστά αρωματικά φυτά σε όλο τον κόσμο.

Χρησιμοποιείται πολύ στη μαγειρική και θα τον συναντήσουμε σε πολλά πιάτα διαφόρων χωρών της γης.
Είναι γνωστός από την αρχαιότητα. Στην Αίγυπτο χρησιμοποιούνταν στην ταρίχευση των νεκρών , όπως προκύπτει από υπολείμματα του φυτού που βρέθηκαν σε μούμιες της αρχαίας Αιγύπτου. Ίσως λόγω της χρήσης της ταρίχευσης, ο βασιλικός ήταν επίσης ένα σύμβολο του πένθους στην Ελλάδα, όπου ήταν γνωστό ως “Βασιλικό φυτό”.
Η ονομασία “βασιλικός” του αποδόθηκε στα ελληνικά καθώς, σύμφωνα με θρύλο, φύτρωσε στο σημείο όπου ο Μέγας Κωνσταντίνος και η μητέρα του Αγία Ελένη ανακάλυψαν τον Τίμιο Σταυρό, και μέχρι σήμερα στην Ελλάδα προσφέρεται ατις εκκλησίες στην γιορτή της υψώσεως του Σταυρού

Μια άλλη απόδοση της ονομασίας του οφείλεται στο ότι, όταν ο Μέγας Αλέξανδρος γύρισε από την εκστρατεία του στις Ινδίες, μεταξύ των άλλων, έφερε και το φυτό του βασιλέως.
Ο Ρωμαίοι το θεωρούσαν ερωτικό φίλτρο, σημάδι αγάπης και φυλακτό.
 Οι Αιγύπτιοι τον χρησιμοποιούσαν, μαζί με άλλα φυτά, στις ταριχεύσεις, και οι Γαλάτες σε τελετές εξαγνισμού, μαζί με νερό πηγής. Πιθανόν από εκεί να κρατάει τις ρίζες του και το χριστιανικό έθιμο του αγιασμού με τον βασιλικό.
Στη λαϊκή παράδοση ένα παλιό γνωμικό λέει πως «όπου φυτρώνει βασιλικός δε πηγαίνει το κακό» και «όπου υπάρχει βασιλικός, δε ζει το κακό».
 Όταν ο βασιλικός δωρίζεται, φέρνει καλή τύχη σε ένα νέο σπιτικό.
Σε διάφορα μέρη της Ελλάδας υπήρχε το έθιμο, οι νοικοκυρές  να παίρνουν ένα κλαδί βασιλικό από τα χέρια του ιερέα, να το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν  ευλογημένο προζύμι.

Ορισμένοι τον θεωρούν τον βασιλικό, φυτό εγγενές της Κεντρικής Αφρικής, (στην «άγρια» μορφή του). Άλλες πηγές αναφέρουν ότι κατάγεται από την Ινδία, αλλά υπάρχουν και  ενδείξεις ότι μπορεί να προήλθε από  πιο ανατολικά. Αρχεία από το 907 μ.Χ. δείχνουν ότι υπήρχε επιδόρπιο με βασιλικό στην επαρχία Χουνάν της Κίνας.
Στη Δύση έφτασε από τους στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 300 π.Χ. περίπου. Οι Έλληνες τον υιοθέτησαν αμέσως και μετά από αυτούς, οι Ρωμαίοι.
Καλλιεργείται  σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου.
Στις δυτικές ευρωπαϊκές χώρες εμφανίζεται τον 12ο αιώνα μ.Χ., ενώ στην Αμερική τον 17ο αιώνα .

 Σήμερα παράγεται  σε όλο τον κόσμο είτε για πώληση του φρέσκου ή αποξηραμένου φυτού, είτε  για την παραγωγή αιθέριων ελαίων.
Γνωρίζουμε περίπου 50 είδη, και δεκάδες ή και εκατοντάδες ποικιλίες.
Ανάλογα με τον τόπο όπου καλλιεργείται, μπορεί να έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά , κυρίως στα περιεχόμενα αιθέρια έλαια, τα οποία μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από το ένα είδος στο άλλο και επηρεάζουν έντονα τη γεύση. Έτσι στον βασιλικό Ταϊλάνδης, κυρίαρχη είναι η γεύση της γλυκόριζας.
Υπάρχουν επίσης ποικιλίες με πιο έντονη την γεύση κανέλλας, λεμονιού, γλυκολέμονου ή  καμφοράς.
Το μέγεθος των φύλλων,  επίσης ποικίλλει και  συναντάμε  ελληνικά φύλλα βασιλικού λιλιπούτεια και μεσαία μέχρι και  τεράστια , όπως της ποικιλίας «βασιλικού μαρούλι», το οποίο μπορεί να φτάσει τα 10 εκατοστά.

Όσο για το χρώμα των φύλλων και των λουλουδιών, μεταβάλλεται  από το απαλό πράσινο σε μωβ- κόκκινο με πολλές αποχρώσεις, καθιστώντας ορισμένες ποικιλίες όμορφα καλλωπιστικά φυτά.
Υπάρχουν ακόμα και ποικιλίες βασιλικού με γεύση μάλλον δυσάρεστη, που χρησιμοποιούνται για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Αυτή είναι η περίπτωση του βασιλικού της  Δυτικής Αφρικής. Αυτό το φυτό είναι  δημοφιλές σε αυτό το μέρος του κόσμου για τις αντισηπτικές του ιδιότητες Τέλος, μια ποικιλία που φέρει το όνομα « Ιερός βασιλικός»,  χρησιμοποιείται στην Ινδία σε θρησκευτικές τελετές αφιερωμένο στο θεό Βισνού.

Δήμητρα Ξενάκη, Msc & PhD Δομικής Χημείας Τροφίμων

 

Σημείωση: Το άρθρο είναι μόνον ενημερωτικό. Δεν παρέχει συστάσεις κατανάλωσης ή άλλης χρήσης. Για οποιαδήποτε χρήση απαιτούνται εξατομικευμένες συμβουλές, που πρέπει να ζητήσετε από τον γιατρό και από τον διαιτολόγο σας. Οι πληροφορίες για τη σχέση της διατροφής με ευεργετικά αποτελέσματα στην υγεία που αναφέρονται προέρχονται από ερευνητικά επιστημονικά δεδομένα. Δεν αποτελούν εγκεκριμένους ισχυρισμούς υγείας. Για σχετική πληροφόρηση ενημερωθείτε από τη σχετική ενότητα του Foodbites για τους ισχυρισμούς διατροφής & υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα

ΠΗΓΕΣ

http://www.news.gr/gefseis/h-istoria-enos-proiontos/article/84937/vasilikos.html
http://www.ftiaxno.gr/2012/09/blog-post_6426.html#sthash.1Bx4VWjX.dpuf
http://www.news.gr/gefseis/h-istoria-enos-proiontos/article/84937/vasilikos.html)
http://www.passeportsante.net